ประมาณไม่ได้ ชื่อว่าเจริญอินทรีย์แล้ว บุคคล 3 เหล่านี้เจริญอินทรีย์แล้ว
บุคคล 8 เหล่านี้เจริญอินทรีย์ บุคคล 3 เหล่านี้เจริญอินทรีย์แล้ว ด้วย
ประการดังนี้.

สาวัตถีนิทาน

[429] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 5 เหล่านี้ อินทรีย์ 5 เป็นไฉน ?
คือสัทธินทรีย์...ปัญญินทรีย์ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สมณะหรือพราหมณ์
เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ย่อมไม่รู้ชัดซึ่งเหตุเกิด ความดับ คุณ โทษ และอุบาย
เครื่องสลัดออกแห่งอินทรีย์ 5 เหล่านั้นตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์
เหล่านั้นหาได้รับยกย่องว่าเป็นสมณะในหมู่สมณะ หรือได้รับยกย่องว่าเป็น
พราหมณ์ในหมู่พราหมณ์ไม่ และท่านเหล่านั้นหาได้ทำให้แจ้งซึ่งสามัญผล
หรือพรหมัญผลด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบันแล้วเข้าถึงอยู่ไม่.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่งรู้ชัดซึ่งเหตุ
เกิด ความดับ คุณ โทษ และอุบายเครื่องสลัดออกแห่งอินทรีย์ 5 เหล่านี้
ตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้นนั่นแล เป็นผู้ได้รับยกย่องว่า
เป็นสมณะในหมู่สมณะ ได้รับยกย่องว่าเป็นพราหมณ์ในหมู่พราหมณ์ และ
ท่านเหล่านั้น ย่อมทำให้แจ้งซึ่งสามัญผลและพรหมัญผล ด้วยปัญญาอันรู้ยิ่ง
เองในปัจจุบันเข้าถึงอยู่.
[430] อินทรีย์ 5 มีเหตุเกิดด้วยอาการเท่าไร บุคคลย่อมรู้เหตุเกิด
แห่งอินทรีย์ 5 ด้วยอาการเท่าไร อินทรีย์ 5 ย่อมดับไปด้วยอาการเท่าไร
บุคคลย่อมรู้ความดับแห่งอินทรีย์ 5 ด้วยอาการเท่าไร อินทรีย์ 5 มีคุณด้วย
อาการเท่าไร บุคคลย่อมรู้คุณแห่งอินทรีย์ 5 ด้วยอาการเท่าไร อินทรีย์ 5 มี
โทษด้วยอาการเท่าไร บุคคลย่อมรู้โทษแห่งอินทรีย์ 5 ด้วยอาการเท่าไร